Stilte is de diepste klank: Stilte voorbij het woord (2008)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 306 niet laden
Goede mensen,

in deze cyclus die de titel meekreeg ‘Stilte is de diepste klank'

gaat deze tweede viering over ‘Stilte voorbij het woord'.

"Als je bidt, ga je binnenkamer binnen,

bid tot je vader die in het verborgene is" hoorden we zojuist in de lezing.

Het zijn woorden van Jezus zelf, die zich regelmatig terugtrok om te bidden

op een stille plek, in de nacht, alleen.

Als Hij deze wijsheid aan zijn leerlingen doorgeeft, zal dat niet de verkondiging van een theoretisch inzicht geweest zijn; iets puur vanuit het hoofd;

het is een wijsheid die gegroeid is uit ervaring, een weten vanuit het hart.

‘Ga in je binnenkamer': daar is God , daar in je diepste kern is je vader.

Je hoeft zelfs niets te zeggen. Je vader weet wat je nodig hebt.

Woordeloze stilte als vorm van gebed: daarover wil ik jullie vanmorgen iets vertellen,

vanuit mijn persoonlijke overtuiging en mijn ervaring in het ‘Leerhuis voor verstilling',

een meditatiegroep waar we drie jaar geleden in Brugge mee begonnen zijn.

Al naargelang van de spirituele traditie kreeg deze manier van bidden verschillende namen: meditatie, contemplatieve meditatie, inwendig gebed, centering prayer, enz ...

Al sinds enkele jaren ben ik gefascineerd door stille meditatie.

Hoe ben ik daartoe gekomen? Een samenloop van factoren.

Er is het zien van wat er gebeurt in onze wereld: die hectische wereld waar vanbuiten af zoveel op ons afkomt. Een wereld van eindeloze versnippering, verdeeldheid, verstrooiing. De haast waarmee we door de dag hollen: dat hectische tempo dat ons door de samenleving opgedrongen wordt. Komt daarbij: het zien van ontworteling, vervreemding: mensen geraken de grond onder hun voeten kwijt. Bij tegenwind worden ze weerloos: er is soms weinig innerlijke kracht, wat zich soms uit in toenemende agressie of in depressie. Hoe die twee in onze samenleving toenemen, daar hoef ik geen tekening bij te maken. Er is ook het zien van gebrokenheid bij mensen ... Jullie breken hier elke week het brood.

En wat wordt er niet allemaal afgepraat in onze wereld: woorden, woorden, woorden ... maar wat wordt er gezegd! Volt, De laatste show, Phara, de zevende dag ...

Daartegenover staan woorden van de profeet Jesaja, die mij hebben geraakt: "In stilheid en vertrouwen is je kracht gelegen".

Kiezen voor een half uur stilzitten en het voortdurend bezig zijn bewust een halt toeroepen is in deze samenleving al een revolutionaire daad. ‘De stille ®evolutie is trouwens de titel van een boek van John Main, een Engelse benedictijn die via het Oosten aan de basis ligt van de christelijke meditatie. Mediteren is dan een stuk komen tot onthaasting, tot verlangzaming, tot ontspanning; dit is al een deugddoende zaak op zich.

Maar er is nog een andere dimensie:

Op onze folder staat: "Vanuit de versnippering word ik teruggevoerd naar mijn eigen grond, die mij verwijst naar de goddelijke Grond waaraan ik mijn bestaan dank en waaraan ik mij toevertrouw. "

De ontdekking van de meditatie is voor mij een weg geworden van afdalen: van hoofd naar het hart: neen, God is geen begrip van buiten af dat ik aanvaard; neen, God is mysterievolle aanwezigheid in mijn diepste kern: God is in-wezigheid. In ons diepste wezen, daar is God zelf aanwezig. Door de tijden heen hebben mensen zoveel beelden gebruikt om dat mysterie te benoemen: Liefdesstroom, Bron van leven, dragende Grond van ons bestaan. Zundel, Zwitserse theoloog, zegt: we zijn theofoor: wij dragen God in ons.

In deze tweede betekenis is mediteren alweer een revolutionaire daad: zij is een stil protest tegen een taal die God claimt en in woorden gevangen houdt. God is en blijft mysterie. Woorden zullen altijd tekortschieten. Ik vermoed dat vanuit eenzelfde ervaring velen onder jullie de taal van Oosterhuis zo zijn gaan appreciëren. Poëzie en stilte liggen trouwens heel dicht bij elkaar.

In het woord mediteren zit de Latijnse stam ‘med'. Dit zit ook in het woord medisch, medicijn. Mediteren is genezend. Gebrokenheid wordt langzamerhand geheeld: de stilte is als een genezend bad. Verdriet, angst, pijn, haat, alle vormen van gebrokenheid verliezen hun schrikwekkend gelaat. We worden teruggeschonken aan onszelf, aan Onszelf. Er vindt een transformatie, omvorming plaats. Al het puin - van kwetsuren, frustraties - dat op ons hart ligt, wordt beetje bij beetje afgebroken, zodat de liefdesbron weer vrij kan stromen. Ons oorspronkelijke gelaat komt beetje bij beetje weer te voorschijn, wordt vanonder het stof gehaald. (cf de woorden van Oosterhuis: delf mij gezicht op, maak mij mooi).

En straks gaan wij het lied zingen Kom in mij (p. 743).

Hoe gebeurt stille meditatie? Zitten en zwijgen, wachten, ontvankelijkheid, niet doen, aan jou laten gebeuren. Zo eenvoudig is het. En toch weer niet:

want bij het stil worden, ervaren wij dat de drukte niet zozeer om ons heen is, maar vooral in onszelf . Gedachten springen er van de hak op de tak. We maken toekomstplannen of worden op sleeptouw genomen door herinneringen. Ons hoofd zit boordevol informatie, beelden, indrukken, overtuigingen. Ook allerhande gevoelens en emoties doorkruisen ons hart, gevoelens die ons soms beangstigen, gedachten die we liever onderdrukken.

Mediteren is toelaten, laten en loslaten. Er niet op ingaan. Wat naar boven komt, komt naar boven. Niet verdringen, wegduwen. Laten passeren, en telkens weer, al is het maar een seconde, afdalen naar mijn diepste kern.

Hierbij is het lichaam een belangrijk hulpmiddel. De roerloosheid van het lichaam is kanaal naar innerlijke stilte. In de meditatie wordt heel veel belang gehecht aan een rechte houding, het rechte zitten, het aarden (voelen van grond en van stoel) en de ademhaling: de menselijke adem die ons verbindt met de levensadem, met Gods adem. Telkens als de gedachten komen, je weer verbinden met de aarde, met je adem.

In alle boeken over meditatie staat dat de praktijk het belangrijkste is. Erover lezen of horen is zeker zinvol, maar de kracht van ‘stilte voorbij de woorden' kun je pas ervaren, als je het regelmatig mediteert.