Eenheid maakt Gods liefde zichtbaar (2010)

Op deze zondag en t.g.v. dit evangelie van Johannes is het in onze kerken gebruikelijk te bidden voor de eenheid onder alle christenen, een heilig verlangen naar wereldwijde toenadering in de oecumenische gemeenschap.  Toch zou ik het accent willen leggen op Jezus' boodschap: "Dat ze allen één mogen zijn, zoals U Vader, in Mij bent en Ik in U, zo moeten zij in Ons zijn."

De eenheid die Jezus hier bedoelt is veel méér dan: "zie maar dat ge overeenkomt", en het is ook iets anders dan de oecumenische gedachte,
de overeenkomst tussen christelijke godsdiensten, want dat probleem stelde zich toen niet.
Het gaat over een veel diepere eenheid: "zoals U Vader, in Mij bent en Ik in U, zo moeten zij in ons zijn", anders gezegd en tot de leerlingen gericht: "zoals ik mij verbonden weet met de Vader, zo moet gij u ook met ons verbonden weten."
Geloven is beseffen dat het mysterie van God in ons woont. Wij hoeven niet hopeloos op zoek te gaan naar God, Hij is er al, we moeten alleen de deur open doen.
God werd ons al te vaak voorgesteld als Diegene die ver boven ons, ver buiten ons in een andere wereld vertoeft, en die van daaruit ons berecht.
Het is een verwrongen Godsbeeld dat helemaal ingaat tegen het beeld dat Jezus ons in dit evangelie aanbiedt: God die met ons verbonden is, door dik en dun aan onze zijde staat, niet om het leven in onze plaats te leiden maar om het te bezielen met die warme liefde die in Jezus zichtbaar werd.

De eenheid van Jezus en de Vader kan symbool staan voor wat wij ten diepste verlangen terwijl de Geest die met ons meegaat ervoor zorgt dat die intimiteit niets verstikkend heeft, integendeel, intimiteit die altijd uitdaagt tot openheid en gerichtheid op anderen terwijl ze tegemoetkomt aan onze meest intieme verlangens.

Maar is dat niet wat te hoog gegrepen?
In ons samen leven en werken kan het streven naar eenheid al snel worden gezien als een bedreiging voor de eigen identiteit. Binnen een huwelijk of andere relatie is ieders eigenheid heilig.
Wat is identiteit? Het is de vraag naar: wie bèn je eigenlijk, wie ben ik, ben jij als mens op deze aarde? Wat is de bron van jouw bestaan, wat maakt het zinvol, wat geeft er kleur aan? Als je daar iets van hebt ontdekt, wat is dan de brug van jou naar andere mensen, wat geeft toegang naar jou?

Wij hebben soms nog een ander gedacht over eenheid: dat we allemaal hetzelfde moeten zijn, hetzelfde moeten denken en doen, dezelfde manier van werken hebben, dezelfde voorkeuren hebben, enz...
Dat is geen eenheid, maar versmelting!

We weten en ondervinden dikwijls genoeg dat we als mens zeer verschillend zijn, elke mens is immers uniek, maar we beseffen ook dat we niet eensgezind hoeven te zijn, wel gelijkbekommerd, niet gebonden, wel verbonden.

Jezus' geduld, zijn geduldig wachten op onze eenheid, in het dulden van onze onenigheid, onze verdeeldheid, heeft dat zich niet geopenbaard in zijn weergaloos lijden voor ons?

Wat voorafging zou ik willen noemen: de dynamiek van verbondenheid, liefde en eenheid.
En ik weet het, het is allemaal gemakkelijker om het met mooie woorden aan elkaar te rijgen dan om het in realiteit om te zetten.

Toch wil ik vandaag voor twee sleutelwoorden kiezen en dat zijn:
openheid en luisterbereidheid.  
Hoe kunnen we in openheid en luisterbereidheid groeien?

Het kan door te bouwen aan oprechtheid en vertrouwen, elkaar vrijheid en geborgenheid geven, voor elkaar een thuis zijn, samen bidden en "het woord van God" met elkaar delen, de eigen creativiteit aan bod laten komen,  goede afspraken hebben, samen kunnen feesten en vieren, tochtgenoten zijn om niet alleen successen maar ook ontgoochelingen en verdriet samen te dragen.
Belangstelling hebben voor het verhaal van de ander, in plaats van het aan te grijpen om aan het jouwe te beginnen, en met eerbied elke vorm van communicatie voeren of beluisteren.

Zusters en broeders, hoe dikwijls hebben we al niet gezongen:
"Breek die muren af, breek die deuren open, laat er voor de mensen hoop op vrede zijn!"
En stel u nu eens voor dat die openheid en luisterbereidheid werkelijkheid zou worden zowel in de politiek als in de kerk! Amen.

Bruno Jacobs
12 mei 2010

Inspiratie gezocht bij Manu Verhulst, Ives De Mey en Hugo Dierick.